-
Hans Günther – teoretyk rasizmu niemieckiego (Ra5)
Obrazek: Kobieta romska z niemieckim oficerem policji i nazistowskim psychologiem, dr Robertem Ritterem Hans Günther – główny teoretyk rasizmu niemieckiego w okresie międzywojennym – podzielał poglądy swoich poprzedników. Głównie A. Gobineau i H.S. Chamberlaina, którzy twierdzili, że zewnętrzne piękno wyraża wewnętrzne cechy człowieka. Ten subiektywnie pojmowany kanon piękna próbowano następnie uzasadnić w sposób naukowy i niebudzący wątpliwości. W zadanie to wprzęgnięto młode wówczas dziedziny nauki, takie jak antropologia czy ewolucjonizm. Rassengünther Hans Friedrich Karl Günther (1891–1968) antropolog, biolog, lekarz i pisarz polityczny, z tytułem profesora od 1935 r. Na uniwersytecie w Berlinie wykładał nauki o rasie, biologii człowieka i etnografii wsi oraz socjologii. Jest uważany (poza Chamberlainem), za głównego ideologa rasizmu…
-
Houston Stewart Chamberlain i jego teoria rasowa (Ra4)
Obrazek: Rynek w Bayreuth, rodzinnym mieście Wagnerów, gdzie bardzo często przebywał u nich swego czasu (spowinowacony z rodziną Wagnerów) Houston Stewart Chamberlain a także gościł Adolf Hitler. W końcu XVIII stulecia na Zachodzie, a przede wszystkim w państwie niemieckim, rozszalała się psychoza, która objawiała się w lęku o przyszłość ludzkości. Symptomy tego widoczne były – jak sądzono – w upadku człowieka, kultury, cywilizacji. Tworzono zatem pośpiesznie rozmaite teorie rasowe (m.in. teoria o sygnaturze, teoria frenologii), z których najbardziej popularną okazała się teoria ras Arthura de Gobineau. Gobineau poświęcił swój czas na poszukiwanie rasy, która byłaby w stanie podźwignąć kulturę zachodnią z upadku. Aryjski ideał piękna Wyrazicielem tych poszukiwań stał się również Houston…
-
Arthur de Gobineau. Esej o nierówności ras ludzkich (Ra3)
Arthur de Gobineau, francuski dyplomata, w 1853 r. wydał rozprawę Esej o nierówności ras ludzkich, w której wyłożył pionierską teorię rasową. Uznał on pigmentację skóry za wskaźnik klasyfikacji gatunku ludzkiego, przyjmując już wcześniej ustalony podział na trzy rasy: białą, czarną i żółtą. Charakterystyka trzech ras wg Gobineau Człowiek biały – wysoki blondyn o niebieskich oczach i podłużnej czaszce – w systematyce twórcy współczesnego rasizmu właściwie odpowiada późniejszemu wizerunkowi nordyka. Cechuje go wybitna inteligencja, piękno fizyczne i moralne, wrodzony zmysł organizacyjny i silna wola, które umożliwiły mu stworzenie nauki i etyki. Kocha też wolność i stworzony jest do sprawowania władzy. Rasa czarna jest odzwierciedleniem drugiego bieguna. Człowiek tej rasy nie posiada…
-
Teorie rasowe. „Rasa” i „naród” w eugenice (Ra2)
W okresie rozkwitu eugenizmu (w 2. poł. XIX i 1. poł. XX stulecia) tworzono liczne teorie rasowe. Z tym, że rasę utożsamiano z narodem. Nazwy „rasa” i „naród” stosowano zamiennie. Zwłaszcza na obszarze eugeniki, ale także w innych dziedzinach, gdyż wszystkie sfery życia były przesiąknięte eugeniką. „Rasa” i „naród” a typy rasowe Nawet wówczas, gdy nie chciano podkreślać wyjątkowości własnego narodu, zazwyczaj stosowano oba terminy, jako równoważne. Dlatego termin „rasa” stał się rozmyty i niejednoznaczny. Nie zawsze było wiadomo, czy chodzi o rasę-naród, czy o rasę w sensie antropologicznym. Badania antropologiczne prowadzone były w wielu krajach z rozmachem, przede wszystkim w USA i w Niemczech. Na ich podstawie formułowano na razie szczupłe teorie rasowe. Jednak to…
-
Podział ludzi na rasy ze względu na ich wygląd (Ra1)
Obrazek: Mieszkaniec wioski Pasema w Dolinie Baliem w Papui Próby klasyfikowania ludzi ze względu na ich wygląd podejmowano już w XVII w. Pierwszy podział ludzi na rasy zaproponował francuski podróżnik Françis Bernier, wyróżniając Europejczyków, Murzynów, Azjatów i Lapończyków. Począwszy od epoki Wielkich Odkryć Geograficznych, podróżnicy interesowali się różnorodnością rodzaju ludzkiego, co z czasem stało się domeną naukowców. Bez trudu można było zauważyć mnogość typów ludzkich na zróżnicowanych przyrodniczo obszarach geograficznych. Ponadto, dziewiętnastowieczny rozkwit nauk przyrodniczych umożliwił prowadzenie bardziej szczegółowych badań antropologicznych, a następnie sprzyjał formułowaniu teorii rasowych. Główne rasy ludzkie Warto zaznaczyć, że fenomenem odmienności rasowej ludzi interesowali się nie tylko antropolodzy. Także m.in. – filozofowie. Na przykład, Immanuel Kant łączył występowanie ras…
-
Teorie descendencji (przedewolucyjne)
Teorie descendencji, czyli przedewolucyjne, były znane już w czasach starożytnych. Ewolucjonizm, jako uniwersalny kierunek nauki, dogodny do wyjaśniania zjawisk zarówno w biologii, jak i w odmiennych od biologii dziedzinach nauki, pojawił się nieco przed Darwinem. Jednakże rozwojowe ujęcie rzeczywistości sięga czasów starożytności greckiej. Mam tu na myśli chociażby Szkołę Jońską. Zwłaszcza Heraklita z jego dialektyczną wizją ścierania się przeciwieństw, będących źródłem rozwoju. Gatunek ludzki według Arystotelesa Myślenie dialektyczne nie obce było także wielu innym starożytnym filozofom. Na przykład obecne było w rozważaniach przyrodniczych u Arystotelesa, który pierwszy w ogóle – zdaniem Darwina – przedstawił „niewyraźny zarys zasad doboru naturalnego”. Omawiając szeroko tematykę biologiczną w swej twórczości, Arystoteles próbował zmierzyć się z…
-
Anatomia człowieka – Rudolf Virchow
Anatomia człowieka jest to, jak głosi powiedzenie, „klucz do medycyny”. Za twórcę nowoczesnej anatomii uważa się flamandzkiego badacza, profesora uniwersytetu w Padwie, Andreasa Vesaliusa (XVI w.). Prace jego wzbogacone zostały badaniami włoskiego anatoma Giambatysty Morgagniego (XVIII w.), lokującego chorobę w narządzie, a następnie francuskiego anatoma i fizjologa Marie-Françoisa Bichata, który umiejscowił chorobę w tkankach. Medycyna uznaje Bichata za twórcę współczesnej histologii, nauki o tkankach. Wprowadził on też pojęcie tkanki. Rudolf Virchow Anatomiczne poszukiwania zmian chorobowych doprowadziły, w 1858 r., do przełomowego odkrycia. Dokonał tego niemiecki anatom, patolog i antropolog, Rudolf Virchow. Prowadząc mikroskopowe badania nad komórką, profesor uniwersytetu w Würzburgu R. Virchow, „sprowadził” chorobę do zmian patologicznych komórki, stanowiących istotę choroby.…
