Opieka medyczna nad dzieckiem
Medycyna

Opieka medyczna nad dzieckiem

Opieka medyczna nad dzieckiem przez całe wieki była w medycynie pomijana. Takie podejście wpisywało się zresztą w znacznie szerszy kontekst traktowania dziecka. Jeszcze w XIX w. prawa dzieci prawie nie istniały, nie było mowy o jakimś szczególnym statusie dziecka. Zarówno narodziny nie były skrupulatnie ewidencjonowane, jak i pozbycie się noworodka, w niektórych rejonach Europy, nie było czymś rzadkim i bezwzględnie nagannym.

Rozwój opieki medycznej nad dzieckiem

Opieka med. nad dzieckiem

Anglia, Francja i Austria, jako pierwsze zwróciły uwagę na problem zachorowań i umieralności dzieci.

Na terenach polskich Józef Brodowicz zorganizował, dość wcześnie, bo już w 1833 r., w szpitalu krakowskim mały oddział pediatryczny. Natomiast pierwszy szpital dla dzieci, władze (austriackie wówczas) otworzyły we Lwowie w 1845 r.

W pierwszej połowie XX w. pediatrów zdominowały (pośród innych chorób dziecięcych) zaburzenia odżywiania oraz choroby zakaźne wieku dziecięcego. Ale też zaraz rozwinięta została profilaktyka poprzez szczepienia przeciwko takim chorobom, jak:

 

Opieka medyczna nad dzieckiem
Zdrowe dziecko
  • gruźlica
  • ospa
  • błonica (dyfteryt)
  • płonica (szkarlatyna)
  • koklusz
  • choroba Heinego-Medina (porażenie dziecięce).

Po wprowadzeniu do terapii antybiotyków i sulfonamidów, opanowane zostały różne choroby zakaźne, natomiast za pomocą witamin A, C i D opanowane zostały groźne choroby, takie jak

  • szkorbut,
  • krzywica
  • i choroba Heinego-Medina.

Przeciw tej ostatniej Albert Sabin (amer. wirusolog polskiego pochodzenia) w 1956 r. wynalazł, a w 1962 r. zastosował szczepionkę doustną (uodparniającą na wirusy polio). Nie znaczy to, że dzieci przestały chorować.

Nowoczesna opieka medyczna nad dzieckiem

Od końca XX w. medycyna kładła znaczący nacisk na:

  • ratowanie wcześniaków (ze znacznym niedorozwojem narządów),
  • terapię dzieci z chorobą nowotworową,
  • diagnostykę i leczenie chorób układu nerwowego, których liczba – jak się zdaje – wzrasta.
Opieka medyczna nad dzieckiem
Narodziny niemowlęcia

Dzięki postępom w embriologii i neonatologii, umieralność płodu oraz śmierć noworodków wciąż spada. Prekursorem neonatologii (nauki o chorobach noworodków) jest ginekolog niemiecki Bernhard Sigmund Schultze (1827–1919 r.). Historycy medycyny uważają go też za twórcę współczesnej ginekologii.

Od 1940 r. znany jest odczynnik Rh. Do jego poznania przyczynili się hematolog austriacki (od 1922 r. w USA) Karl Landsteiner i Amerykanin Alexander Wiener. Odkryli oni układ grupowy krwi Rh, powodujący tzw. ciążę konfliktową, jedną z przyczyn umieralności niemowląt. W takich przypadkach stosuje się często transfuzję krwi, ale już po urodzeniu dziecka (i to nawet kilkakrotnie). Przedtem natomiast, przyśpiesza się poród w celu uchronienia dziecka. Jest to możliwe z tego względu, że przeciwciała matki na czynnik Rh dziecka przechodzą dość późno.

Znaczną trudność stanowią wady rozwojowe (choroby powstające w łonie matki). Najczęściej powodują je:

  • choroby infekcyjne (różyczka, odra, świnka, ospa wietrzna, choroba Heinego-Medina),
  • niedobory witamin i tlenu,
  • czynniki chemiczne (leki, trucizny)
  • oraz promieniowanie jonizujące
  • lub mechaniczne uszkodzenie płodu.

Powstają one zatem w następstwie czynników zewnątrzpochodnych. Niektóre z nich podobne są do wad wrodzonych.

W ostatnich latach, wiele emocji budzi metoda zapłodnienia pozaustrojowego, zwana in vitro. Najpierw pobiera się dojrzałą komórkę jajową (dzięki podawaniu hormonów), następnie w odpowiednich warunkach doprowadza do zapłodnienia plemnikiem. Jajo po zapłodnieniu przechowywane jest w pojemniku z pożywką, a kiedy zacznie się dzielić, zapłodniony zarodek zostaje wprowadzony do hormonalnie przygotowanej macicy. Pierwsze „dziecko z probówki” przyszło na świat w 1978 r. niedaleko Londynu.

Iva Kalina, 30.12.17

Zob. inne wpisy z kategorii: Medycyna

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *