Technika w medycynie

Technika w medycynie rozwija się wraz z postępem w nauce i technice oferując coraz to nowszą i bardziej skomplikowaną aparaturę medyczną, pozwalającą na dokładniejszą diagnozę lekarską oraz głębszą ingerencję w procesy terapeutyczne.

Technika medyczna i lekarz

Postęp w diagnostyce i w terapii możliwy był właśnie dzięki technice. Przynosi ona nieocenione korzyści we wszystkich (poza psychoterapią) działach i specjalnościach medycznych. Jednakże przecenianie techniki prowadzić może do zaniechania bezpośredniego kontaktu z chorym, a więc porzucenie badania tradycyjnego. Polega ono na

• 

  oglądaniu chorego

• osłuchiwaniu
• opukiwaniu
• obmacywaniu i przede wszystkim
• na rozmowie z pacjentem.

Im więcej wprowadza się techniki do medycyny – tym bardziej oddalają się od siebie lekarz i pacjent.

Lekarz dla pacjenta staje się obsługującym urządzenia, i to one dla pacjenta zdają się mieć większą wagę, niż wiedza i doświadczenie lekarza. Z kolei lekarz „przez technikę” coraz słabiej dostrzega pacjenta, osobę psycho-somatyczną, a skupia się na „przypadku”, chorobie oderwanej od człowieka. Zarówno technizacja jak i specjalizacja w medycynie sprawiają, że trudno już teraz spotkać lekarza wykazującego się dobrą ogólną wiedzą medyczną, obejmującą całą tę dziedzinę.

Nowoczesne wynalazki dla potrzeb medycyny

 

Z techniką związana jest najbardziej – anestezjologia. Podczas operacji anestezjolog posługuje się skomplikowaną, wielosystemową aparaturą do dawkowania narkozy oraz do rejestracji i pomiaru wszystkich ważnych funkcji organizmu. Głównie pracy serca, ciśnienia, tętna, temperatury oraz oddychania. Niekiedy konieczne są dodatkowe urządzenia, np. oksygenator. Urządzenia te pokazują i ewentualnie sygnalizują nieprawidłowości, co znacznie ułatwia czuwanie nad przebiegiem operacji.

Także komputery wkroczyły do medycyny. Przydatne są m.in. do przetwarzania danych medycznych, w pracach statystycznych, w przekazywaniu informacji medycznych, w publikowaniu nowości, które w bardzo krótkim czasie mogą dotrzeć do placówek medycznych i być wykorzystane w diagnostyce lub terapii. Dzięki rozwojowi techniki możliwy był także postęp w konstruowaniu aparatury medycznej.

 

 

Dla potrzeb medycyny wytwarzane są

• sztuczne ścięgna
• przewody żółciowe
• cewki moczowe
• sztuczne mięśnie
• bioelektryczne protezy
• aparaty słuchowe (wzmacniacze słuchu).

W 1929 r. amerykański inżynier Philip Dinker skonstruował „żelazne płuca”, umożliwiające sztuczne oddychanie (prototyp respiratora).

Pierwszy przyrząd do mierzenia ciśnienia krwi (tonometrii) zbudował w 1853 r. niemiecki fizjolog Karl Vierordt.

Prototyp nowoczesnego ciśnieniomierza (1896 r.) zbudował włoski lekarz Scipione Riva-Rocci.

Wstrzykiwania dożylne stosowano już w 2. poł. XVII w, ale prawdziwą sławę uzyskała strzykawka (jest to odmiana dawnej szprycy do lewatywy) w roku 1906, kiedy zaczęto wstrzykiwanie leku nasercowego – strofantyny oraz wstrzykiwanie leku przeciw kile – salwarsanu (1910 r.), a także gdy zaczęto powszechne stosowanie szczepionek przeciw chorobom zakaźnym.

Technika medyczna w reanimacji

Technika przysłużyła się też wielce – reanimacji. Pod tą nazwą kryje się ogół przedsięwzięć mających na celu przywrócenie pacjenta do życia po utracie świadomości (tzw. śmierci pozornej) lub w przypadku śmierci klinicznej (śmierć biologiczna bowiem zamyka stosowanie jakichkolwiek zabiegów przywracających życie).

Należą tu: masaż serca (ręczny lub przy pomocy stymulatora), sztuczne oddychanie, farmakologiczne środki pobudzające krążenie i oddychanie.

Stosuje się też aparaturę podtrzymującą pracę serca i oddychanie.

Dla przywrócenia czynności oddychania, rutynowo już dziś stosuje się tracheotomię (jest to przecięcie tchawicy i założenie rurki tracheotomijnej) lub intubację (rurka w tchawicy) umożliwiającą dostarczanie mieszanki tlenowej do oddychania.

W ostrej niewydolności serca stosuje się noradrenalinę (hormon wytwarzany przez rdzeń nadnerczy i zakończenia nerwów współczulnych), która przenosi impulsy nerwowe, podnosi ciśnienie krwi i poziom glukozy oraz kortykosteroidy (steroidowe hormony wytwarzane przez korę nadnerczy), a czasem nawet bezpośredni masaż serca (z otwarciem klatki piersiowej).

 

W wyniku reanimacji mogą powstać trzy stany:

1. przywrócenie całkowite do życia,
2. śmierć biologiczna oraz
3. stan pomiędzy życiem a śmiercią, i ten trzeci stan budzi w dobie obecnej sporo kontrowersji.

Ponieważ w momencie odłączenia aparatury następuje śmierć biologiczna, a sztuczne podtrzymywanie oddychania, pracy serca, odżywianie – niestety nie przywraca pacjentowi świadomości – zdania, czy i kiedy uznać takiego pacjenta za zmarłego, są podzielone. Powstaje przy tym wiele dylematów natury deontologicznej i ogólnomoralnych, społecznych oraz prawnych. Także względy finansowe i dostępność do tej skomplikowanej aparatury grają tu znaczną rolę.

Na pograniczu medycyny i innych dziedzin

Na pograniczu medycyny i techniki powstał nowy dział medycyny – wydział techniki biomedycznej. Absolwenci zdolni są do możliwie jak najszerszego wykorzystania najnowszych osiągnięć technicznych w medycynie. Zajmują się m.in. konstrukcją sztucznych kończyn, rozruszników serca itp.

Zob. też: Powstanie medycyny i jej rozwój, Diagnostyka i terapia. Nowoczesne metody diagnostyczne oraz inne Wpisy w kategorii: Medycyna.