-
Czy myśli materializują się w naszej rzeczywistości?
Sylwia pyta: “Czy myśli materializują się w naszej rzeczywistości? Co sądzisz o tym? Przyznam, że jestem tego żywym przykładem. Uważam, że «dostajemy» często to, o czym długo i intensywnie myślimy i że podobne przyciąga podobne. Nie wiem, czy dobrze to ujęłam? Jestem ciekawa jak to widzisz?” Nadzwyczaj trudno jest udzielić wyczerpującej odpowiedzi na ten temat. Właściwie, dokonanie jakiejkolwiek mądrej analizy powyższego zagadnienia jest skomplikowane, o ile w ogóle wykonalne, przynajmniej przeze mnie. Ale może spróbuję podzielić się kilkoma refleksjami, które mi się nasunęły. [Kwestia: “podobne przyciąga podobne” wymaga odrębnego opracowania, gdyż jest to innego rodzaju problematyka]. Materializowanie myśli przez działanie W tej kwestii ludzie mają różne doświadczenia. Jedni, pomyślą krótko,…
-
Eugenika starożytna: Rzym
Obrazek: Alegoria Prawa Dwunastu Tablic, ilustracja z książki prawniczej, 1555. Eugenika starożytna: Rzym. Jak już napisałam we wcześniejszych wpisach, próby doskonalenia gatunku ludzkiego podejmowane były już w starożytności. Najczęściej nie były to celowe programy, a jedynie utrwalone tradycją praktyki „oczyszczania” gatunku z osób ułomnych, starych, chorych, czyli społecznie nieprzydatnych. Trzeba przyznać, że starożytność próbowała uporać się w tak okrutny sposób z ułomnościami ludzkimi, zdaje się, nie tylko z powodu oczyszczania gatunku, ale też nie wiedziano, jak zapewnić opiekę kalekim i chorym dzieciom. W epoce tej wielką rolę odgrywał kult ciała oraz tężyzna fizyczna. Zatem, piękne i zdrowe ciało było głównym przedmiotem uwielbienia, ale również doceniano mądrość oraz talent. Nie ukrywano, że szanse na…
-
Ernst Haeckel – prekursor eugeniki niemieckiej (EuN2)
Ernst Haeckel – prekursor eugeniki niemieckiej, to drugi wpis z tego cyklu. W epoce sukcesów biologii ewolucyjnej postępowała tendencja do biologizacji społeczeństwa, czyli traktowania społeczeństwa w taki sposób jak organizm biologiczny. Zaczęto porównywać świat zwierząt ze strukturą społeczną. Nastąpiły przewartościowania w perspektywie antropologicznej: człowiek przestaje być indywiduum, a zaczyna być elementem (detalem) w jednolitym „organizmie społecznym”. Człowiek jest „kolonią komórek”, tzn. nie posiada indywidualności, a zatem jednostkę można poświęcić dla dobra społeczeństwa, państwa. Twierdził tak profesor zoologii i filozof uniwersytetu w Jenie – Ernst Haeckel (1834–1919) – obrazek powyżej. Jednostka a społeczeństwo Znamienne dla Haeckela było akcentowanie harmonijnej współpracy między jednostkami dla dobra całego organizmu, jakim jest społeczeństwo. Sprzyjało to…
-
Platon – eugenika starożytna. Arystoteles – krytyka państwa Platona
Platon (427–347 r. p.n.e.), fresk Rafaela Santi (1483–1520) z 1509 r. Platon – eugenika starożytna, czyli preeugenika, to trzeci wpis, z zakresu eugeniki starożytnej. Omawiam tu niezrealizowaną wizję organizacji państwa o totalitarnym charakterze, jaką Platon (jeden z największych greckich filozofów) zawarł w swym dziele, Państwo. Stosunki społeczne, zwłaszcza rodzinne, zaprojektowane zostały na eugenicznych zasadach, które jaskrawo kolidowały z etosem greckiego “polis”. Ustrój państwa Receptą na najlepiej sprawowaną władzę miały być rządy filozofów w ustroju zwanym – timokracją (timé, grec. – cześć, zaszczyt). Chociaż Platon przyznawał, że nie ma „dla niego wyrazu, który by był w użyciu – trzeba by go nazwać timokracją albo timarchią”. Platon prorokował powolną degenerację ustrojów poprzez upadek kultury duchowej oraz zaniedbanie przez państwo nauki i sztuki. Przewidywał również…
-
Arystyp z Cyreny – twórca hedonizmu (He2)
Obrazek: Katastrofa statku Aristippusa przybywającego na Rodos (obraz włoskiego malarza – Giuseppe Zocchi) Arystyp z Cyreny – twórca hedonizmu i szkoły cyrenajskiej, filozof i uczeń Sokratesa, żył w latach od ok. 435 do ok. 350/356 p.n.e. Cyrena, z której pochodził (obecnie leży w Libii) należała wówczas do Grecji i nazywana była Kyrēnē. Arystyp z Cyreny – filozof awangardowy Arystyp, to człowiek wykształcony, bogaty, o ujmującej powierzchowności. Wszędzie, gdzie się pojawił, wzbudzał zainteresowanie tak swoim oryginalnym sposobem bycia, siłą charakteru, jak również nową koncepcją życia etycznego. Wykazywał ogromną wrażliwość na piękno, zwłaszcza poezji. Pełen uroku, opanowany, życzliwy i szczodry dla bliskich mu ludzi, cenił zasady życia towarzyskiego – toteż posiadał wielu przyjaciół i możnych protektorów…
-
Spór determinizmu z finalizmem (teleologią)
Obrazek: Świat został stworzony przez Boga w sposób zamierzony i celowy (wyobrażenie) Spór determinizmu z finalizmem (teleologią) dotyczy charakteru porządku panującego w świecie oraz źródeł tego porządku. Stanowisko teleologii (finalizmu) finalizm, z gr. finis – koniec, końcowy stan, cel; teleologia – z gr. telos – cel, teleos – zmierzający do celu Drugim – obok indeterminizmu – przeciwnikiem determinizmu jest finalizm (zwany też teleologią). Finalizm głosi, że nie przyczyny i prawa, lecz cele wyznaczają przebieg zjawisk oraz porządek panujący w świecie. Głosi zatem zasadę powszechnej celowości W sformułowaniu św. Tomasza z Akwinu zasada celowości zawarta jest w stwierdzeniu: każde zjawisko ma swój cel, do którego zmierza, lub zmierzać powinno. Ostatnie słowa zasady dotyczą ludzi, którzy dysponując –…
-
Materializm, idealizm, dualizm (On8)
Obrazek: Demokryt wśród Abderytów. Demokryt (V/IV w. p.n.e.) uchodzi za twórcę materializmu Materializm, idealizm, dualizm: stosunek materii do ducha (przyrody do myślenia), to zagadnienie nazywane często podstawowym zagadnieniem filozofii. Wpisuje się ono w spór między materializmem, idealizmem i dualizmem o istnienie materii i ducha oraz o ich wzajemny stosunek. 1. Podstawowe zagadnienie filozofii i jego dwa aspekty (genetyczny i aktualny) Kolejny ważny podział filozofii wynika z rozstrzygnięcia istotnego zagadnienia filozofii: zagadnienia stosunku materii do ducha (przyrody do myślenia). Można je sformułować w pytaniu: Jaki jest stosunek materii do ducha? Zawiera ono w sobie dwie bardziej szczegółowe kwestie, zwane aspektami podstawowego zagadnienia filozofii. Aspekt pierwszy, zwany genetycznym, brzmi: co jest pierwotne materia czy…