-
Czy Karol Darwin był socjaldarwinistą?
Obrazek: Karol Darwin, bardzo schorowany, na rok przed śmiercią w 1882 r. Czy Karol Darwin był socjaldarwinistą?, to nieco błędne pytanie, ponieważ rozkwit socjaldarwinizmu nastąpił tuż przed XX stuleciem, chociaż nurt ten formował się już nieco wcześniej. Zresztą Darwin pod koniec swego życia (zmarł w 1882 r.) był już mocno schorowany i nie brał czynnego udziału w życiu publicznym, w licznych przedsięwzięciach inicjowanych przez naukową brytyjską elitę. Dlatego należałoby zapytać: Czy Karol Darwin mógłby być socjaldarwinistą? Zanim jednak postawię to pytanie, rozważę najpierw, czy socjaldarwinizm wywodzi się z darwinizmu, bowiem spotyka się różne stanowiska w tej kwestii. Czy socjaldarwinizm wywodzi się z darwinizmu? Zastanawiam się też, czy słusznie termin socjaldarwinizm prowadzi nas do osoby…
-
Darwinizm i socjaldarwinizm w eugenice
Obrazek: Karol Darwin jako 21 letni młodzieniec; obraz namalowany przez Georga Richmonda Wpis Darwinizm i socjaldarwinizm w eugenice traktuje o związkach radykalnego modelu eugeniki z darwinizmem i socjaldarwinizmem. (Także trochę o zależnościach pomiędzy twórcami i ich teoriami). Założenia darwinizmu i socjaldarwinizmu kształtowały przekonania eugeników i posłużyły do sformułowania ich koncepcji, niezależnie od samego twórcy eugeniki – Francisa Galtona. Jeśli chodzi o etiologię eugeniki przedstawiam ją w materiale: Przyczyny powstania eugeniki. Natomiast we wpisie J.-B. de Lamarck – łagodny model eugeniki, omawiam łagodny model eugeniki z programem socjalnym. Eugenika oczywiście jest jedna, ale zdecydowanie można zauważyć dwa jej modele. Jeden oparty jest na założeniach lamarkizmu i ten nazywam łagodnym modelem eugeniki. Drugi natomiast – oparty na założeniach…
-
Darwin i ewolucjonizm u podstaw eugeniki
Obrazek: Szympansy To pierwszy (z trzech) wpis o roli Karola Darwina, ewolucjonizmu i darwinizmu w ukształtowaniu naukowego i społeczno-politycznego podłoża eugeniki, który skrótowo ujęłam: Karol Darwin i ewolucjonizm u podstaw eugeniki. Rzecz jest dość złożona ze względu na znaczenie samej teorii ewolucji dla biologii i nauki w ogóle. Tutaj skupię się na pokazaniu oddziaływania ewolucjonizmu i samego K. Darwina na tworzenie eugeniki. (Następne wpisy, to: Sława ewolucji: stosunek socjaldemokracji do darwinizmu, Darwinizm jako spiritus movens eugeniki, Darwinizm i socjaldarwinizm w eugenice oraz Czy Karol Darwin był socjaldarwinistą?). Ewolucjonizm Herberta Spencera Herbert Spencer (1820–1903) zastosował szeroko zasadę ewolucjonizmu w swoim systemie filozoficznym, odnosząc ją do wszystkich poziomów: do świata organicznego, społecznego, kulturalnego…
-
Eugenika polska: początki pod zaborami (EuP1)
Obrazek: Ziemie Rzeczpospolitej pod zaborami To drugi Wpis z tematu Eugenika, a pierwszy – z zakresu Eugenika polska Idee eugeniczne w XIX stuleciu rozwijane były niemal przez wszystkie cywilizowane kraje świata i narody. Zataczając coraz szersze kręgi, nurt eugeniczny pobudził też polską myśl do opracowania rodzimej wersji eugeniki. Początki eugeniki na ziemiach polskich Pierwsze wzmianki na temat eugeniki na ziemiach polskich (pod zaborami) pochodzą przede wszystkim od przyrodników. Szczególnie tych zajmujących się propagowaniem ewolucjonizmu (najpierw J.B. Lamarcka, a później ewolucjonizmu Wallace’a – Darwina), który bezpośrednio wiązany jest z wykreowaniem eugeniki. Eugenika została sformułowana przez brytyjskiego arystokratę sir Francisa Galtona, w drugiej połowie XIX w. Galton zakładał możliwość doskonalenia fizycznego i umysłowego człowieka, jako gatunku, w drodze…
