-
Państwo jako konieczność dziejowa. W obronie państwa (3)
Państwo jako konieczność dziejowa. W obronie państwa (3) Opozycja państwo a wolność Opozycja: państwo ↔ wolność, jest sprawą dość oczywistą. Ich ranga i zakres znajdują się – jak sądzę – w relacji odwrotnej proporcjonalności. Te dwie kategorie państwo i wszelkie jego instytucje jako ośrodki władzy z jednej strony oraz obszar wolności, samostanowienie, swoboda działania ze strony drugiej, wzajemnie się wypierają, spychają, są sobie przeciwstawne. Zakres jednej kategorii determinuje zakres kategorii drugiej. Im większa potrzeba wolności, tym mniejsza zgoda na rygoryzm państwowy. Wszelkie instytucje państwowe, przez człowieka maksymalizującego potrzebę wolności, postrzegane są w kategoriach ucisku i przymusu. Państwo i jego politykę widzi on jako coś, co ogranicza jego swobodę działania i…
-
Tolerancja zamiast Prawa. W obronie państwa (2)
W obronie państwa (2) Tolerancja zamiast prawa: odwrócenie priorytetów Istnienie wspólnoty zakłada milcząco istnienie czegoś wspólnego dla wszystkich jej członków. Jeśli nawet uda się ustalić pewne wspólne cele, to pozostają one nienaruszalne jedynie na poziomie założeń, mimo że, zdawałoby się, ludzie pragną podobnych dóbr i cenią podobne wartości. W praktyce jednak ujawniają się poważne rozbieżności i cele się „rozjeżdżają”. W wielkiej mnogości charakterów, postaw, światopoglądów, potrzeb i priorytetów – trudno stworzyć jakiś uniwersalny porządek, ku zadowoleniu wszystkich. Wizja świata, wizja ładu politycznego i prawnego, pozostanie raczej czymś przyporządkowanym danej jednostce. Aczkolwiek, możliwa jest tymczasowa zbieżność interesów i celów oraz zbieżne deklaracje w sferze wartości. Podejście liberalne Trzeba zauważyć, że rozumowanie…
-
W obronie państwa: Niedostatki na szczytach władzy (1)
W obronie państwa (1) Racjonalizm – racjonalność (jako Wstęp) W europejskiej tradycji filozoficznej człowiek uchodzi za wolny i racjonalny podmiot osobowy. Racjonalność, czyli rozumność ma być nieodłączną cechą człowieka (homo est animal rationale). Z racjonalizmu wywiedziono semantycznie racjonalność, która odtąd miała zapewnić panowanie człowieka rozumnego nad przyrodą i sobą samym. Niekiedy uważa się, że istnieje wewnętrzna sprzeczność między atrybutywną racjonalnością człowieka, a racjonalnością orzekaną o jego poglądach i czynach. Mimo że każdemu się wydaje, iż kieruje się racjami rozumu w stopniu dostatecznym, to jednak nader często człowiek bywa krytykowany za brak racjonalności w myśleniu i działaniu. U schyłku Oświecenia dokonano istotnego przeformułowania racjonalizmu filozoficznego (którego wyrazicielami byli oprócz Parmenidesa, Platona…