-
Spór determinizmu z finalizmem (teleologią)
Obrazek: Świat został stworzony przez Boga w sposób zamierzony i celowy (wyobrażenie) Spór determinizmu z finalizmem (teleologią) dotyczy charakteru porządku panującego w świecie oraz źródeł tego porządku. Stanowisko teleologii (finalizmu) finalizm, z gr. finis – koniec, końcowy stan, cel; teleologia – z gr. telos – cel, teleos – zmierzający do celu Drugim – obok indeterminizmu – przeciwnikiem determinizmu jest finalizm (zwany też teleologią). Finalizm głosi, że nie przyczyny i prawa, lecz cele wyznaczają przebieg zjawisk oraz porządek panujący w świecie. Głosi zatem zasadę powszechnej celowości W sformułowaniu św. Tomasza z Akwinu zasada celowości zawarta jest w stwierdzeniu: każde zjawisko ma swój cel, do którego zmierza, lub zmierzać powinno. Ostatnie słowa zasady dotyczą ludzi, którzy dysponując –…
-
Darwin i ewolucjonizm u podstaw eugeniki
Obrazek: Szympansy To pierwszy (z trzech) wpis o roli Karola Darwina, ewolucjonizmu i darwinizmu w ukształtowaniu naukowego i społeczno-politycznego podłoża eugeniki, który skrótowo ujęłam: Karol Darwin i ewolucjonizm u podstaw eugeniki. Rzecz jest dość złożona ze względu na znaczenie samej teorii ewolucji dla biologii i nauki w ogóle. Tutaj skupię się na pokazaniu oddziaływania ewolucjonizmu i samego K. Darwina na tworzenie eugeniki. (Następne wpisy, to: Sława ewolucji: stosunek socjaldemokracji do darwinizmu, Darwinizm jako spiritus movens eugeniki, Darwinizm i socjaldarwinizm w eugenice oraz Czy Karol Darwin był socjaldarwinistą?). Ewolucjonizm Herberta Spencera Herbert Spencer (1820–1903) zastosował szeroko zasadę ewolucjonizmu w swoim systemie filozoficznym, odnosząc ją do wszystkich poziomów: do świata organicznego, społecznego, kulturalnego…
