-
Spór indukcjonizmu z hipotetyzmem
Jednym z ważnych sporów we współczesnej metodologii nauk jest spór indukcjonizmu z hipotetyzmem o metodę nauk empirycznych. Indukcjonizm jako kierunek w metodologii nauki został zapoczątkowany przez Francisa Bacona (1561–1626), twórcę tzw. indukcji eliminacyjnej. Z kolei podstawowe założenia hipotetyzmu opracował Karl Popper (1902–1994) w swej pracy Logika odkrycia naukowego. Została ona opublikowana w 1934 r. pt. Logik der Forschung. 1. Według indukcjonizmu do praw i najważniejszych ustaleń w naukach empirycznych, dochodzi się na drodze indukcyjnego uogólniania faktów. Podobnie postępuje się w procesie zdobywania wiedzy potocznej, stosowanej w życiu codziennym. Kierunek ten reprezentowany był głównie przez neopozytywistów, w szczególności przez R. Carnapa. Zasadą poznania empirycznego, według indukcjonisty, jest reguła: obserwuj i uogólniaj…
-
Historia nauki
Obrazek: Smok chiński, stworzenie mityczne Historia nauki – nauka ma swoje korzenie w myśleniu mitologicznym, które poprzedzało myślenie racjonalne, znamionujące naukę. Dla wczesnej historii nauki duże znaczenie miało połączenie tradycji religijnej z tradycją astronomiczną. Takie połączenie można zaobserwować w Mezopotamii, Egipcie, Indiach i Ameryce Centralnej, a częściowo także w Chinach. Mitologiczne początki Porządek i regularność większości zjawisk niebieskich, zakłócany niekiedy przez zjawiska nadzwyczajne, takie jak komety i gwiazdy nowe, a także osobliwe ruchy planet, stanowiły niewątpliwie intelektualną zagadkę dla pierwotnego człowieka. W poszukiwaniu porządku i regularności umysł ludzki nie mógł znaleźć lepszego wzorca wiedzy pewnej, niż wyniki obserwacji zjawisk niebieskich. W tym sensie astronomia była pierwszą nauką, która pozostawała królową…
-
Rozwój nauki (RoN1)
Przemiany w nauce (rozwój nauki) zachodzą zgodnie z pewnymi zasadami sterującymi jej rozwojem. Jedna z naczelnych zasad rozwoju nauki, została sformułowana przez Nielsa Bohra w odniesieniu do fizyki, lecz znajduje ona zastosowanie we wszystkich naukach. Jest to zasada korespondencji. Zasada korespondencji Zasada ta głosi, że nowa teoria zastępująca dotychczasową w danej dziedzinie stanowi jej uogólnienie i zarazem modyfikację, pogłębienie. Na przykład, szczególna teoria względności stanowi „korespondencyjne uogólnienie” (wyrażenie Bohra) mechaniki klasycznej. Z kolei ogólna teoria względności, jest korespondencyjnym uogólnieniem szczególnej teorii względności. Jeśli zatem mechanika klasyczna opisywała dość dokładnie jedynie ruchy powolne (w stosunku do prędkości światła: v < c), to szczególna teoria względności opisuje wszelkie ruchy, odbywające się z dowolną…