-
Astronomia, Kosmologia – odkrycia naukowe w XX wieku
Obrazek: Droga Mleczna nad Island Point u ujścia rzeki Peel-Harvey w zachodniej Australii Astronomia, Kosmologia – odkrycia naukowe w XX wieku. Te rewelacyjne odkrycia i ustalenia w astronomii i kosmologii stały się możliwe po sformułowaniu przez Alberta Einsteina ogólnej teorii względności w 1915 roku. Astronomia (z gr. astro – gwiazdy, nomos – prawo) jest zaliczana do najstarszych nauk, których początki sięgają czasów Mezopotamii i starożytnego Egiptu. Jednakże mimo usilnych dążeń, by stać się nauką o całym Wszechświecie, faktycznie do XX stulecia pozostawała nauką badającą jedynie Układ Słoneczny (nasz układ planetarny) oraz najbliższe Słońcu konstelacje gwiezdne. Wprawdzie towarzyszyły jej rozważania kosmologiczne na temat budowy oraz powstania całego Wszechświata, nie były to jednak rozważania naukowe. Kosmologia (gr. kosmos – wszechświat,…
-
Czy możliwe są podróże w czasie?
Obrazek: Tunel czasoprzestrzenny Stale podróżujemy w przestrzeni, przemieszczając się z miejsca na miejsce. Zachodzi jednak pytanie: czy możliwe są podróże w czasie – zarówno w przyszłość jak zwłaszcza w przeszłość? Pytanie to nabrało rozgłosu dzięki książce Herberta G. Wellsa „Wehikuł czasu” opublikowanej pod koniec XIX stulecia. Podróże w przeszłość Dzięki teorii względności (STW oraz OTW) problem jest łatwy do rozwiązania jeśli chodzi o podróżowanie w przyszłość, gdyż dylatacja czasu (obu odmian) umożliwia podróżowanie w przyszłość (zob. paradoks ojca i syna). Natomiast zasadnicze znaczenie ma pytanie: czy możliwe są podróże w przeszłość. Słynny matematyk i logik Kurt Gödel wykazał w roku 1949, że OTW dopuszcza możliwość podróżowania w przeszłość, czyli istnienia tzw. pętli…
-
Prawa nauki
Prawa nauki to twierdzenia ściśle ogólne, które odznaczają się w nauce szczególnym statusem poznawczym wśród ogólnych twierdzeń formułowanych w nauce. Spełniają niezwykle ważną funkcję w systemie wiedzy naukowej. Prawa nauki w systemie wiedzy naukowej Prawa naukowe to zawsze twierdzenia ściśle ogólne (uniwersalne), to znaczy takie, których zasięg czasoprzestrzenny jest nieograniczony, gdyż dotyczą one wszystkich obiektów czy zjawisk danej klasy, które mogą występować w całym Wszechświecie. Dlatego kompletne sformułowanie prawa zawiera opis warunków dostatecznych (wystarczających), w których zachodzi zależność (prawidłowość) opisywana przez prawo, nie zawiera natomiast żadnych wskazówek dotyczących miejsca i czasu zajścia tych warunków. Na przykład prawo powszechnej grawitacji Newtona głosi, że dowolne dwa ciała znajdujące się kiedykolwiek i gdziekolwiek we Wszechświecie przyciągają…
-
Paradoksy Zenona (On15)
Obrazek: Zenon z Elei pokazuje młodzieży drzwi do Prawdy i Fałszu Paradoksy Zenona, to “dowody” na nieistnienie ruchu. Zenon z Elei (jak i Szkoła Eleatów) głosił, że ruch w ogóle nie istnieje. Prawdziwy byt jest jednolity i niezmienny. Ruch jest jedynie pozorem, złudzeniem naszych zmysłów. (Zmysły nas często mylą. Na przykład kij zanurzony w wodzie wydaje się zawsze złamany, z uwagi na to, że promienie świetlne wpadające do ośrodka o innej gęstości, w tym wypadku z powietrza do wody, zmieniają swój kierunek, czyli “załamują się”. Zjawisko to było znane także w ówczesnej Grecji). Należy wierzyć rozumowi – uważał – który dowodzi, że ruch jest niemożliwy. Zenon sformułował cztery „dowody” – paradoksy – na…
-
Rodzaje materii (On11)
Pojęcie materii odgrywa bardzo ważną rolę w takich dziedzinach wiedzy jak filozofia oraz fizyka. Materia jest na ogół uznawana za podstawową lub nawet jedyną substancję świata, czyli coś, co jest nośnikiem wszelkich własności rzeczy, takich jak ruch, rozciągłość, kształt, barwa itd. Wyróżnia się zazwyczaj trzy rodzaje materii, które stanowią zarazem trzy stadia rozwoju materii: materię nieożywioną (fizyczną) ożywioną materię (biologiczną) materię myślącą (społeczną). Materia nieożywiona W materii nieożywionej (fizycznej) wyróżnia się dwie odmiany: materię korpuskularną, mającą na ogół strukturę atomową – z niej zbudowane są ciała fizyczne oraz materię polową, która nie składa się z atomów i jest „odpowiedzialna” za oddziaływania między ciałami. W materii polowej wyróżnia się z kolei: pole grawitacyjne pole…