-
Szkoła Lwowsko-Warszawska (SLW2)
Obrazek: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie (obecnie Ukraina) Szkoła Lwowsko-Warszawska (SLW), jej program – w moim przekonaniu – nie tylko nawiązuje do programu neopozytywistów, lecz wykazuje istotne podobieństwa. Działalność Szkoły datuje się od przybycia do Lwowa Kazimierza Twardowskiego, a raczej objęcia przez niego katedry filozofii na Uniwersytecie, tj. od roku 1895, i trwa do wybuchu II wojny światowej (nierzadko mówi się o jej kontynuacji w okresie powojennym). Twórca Szkoły i przedstawiciele K. Twardowski urodził się i kształcił w Wiedniu pod kierunkiem filozofa i teologa Franza Brentana, specjalizującego się w psychologii. Za przedstawicieli (bardziej i mniej związanych, bezpośrednich i pośrednich uczniów Twardowskiego) Szkoły uważa się dość liczną grupę uczonych (ok. 80), z których najczęściej…
-
Przyczyny powstania eugeniki i ruchu eugenicznego
Obrazek: Fabryka Richarda Hartmanna w Chemnitz, 1868 r. Przyczyny powstania eugeniki i ruchu eugenicznego są dość liczne, różnorodne i przejawiają się na rozmaitych płaszczyznach. W moim przekonaniu niezwykle istotnym czynnikiem było podłoże intelektualne postoświeceniowej Europy. Główne przyczyny Główne okoliczności, które doprowadziły do powstania ruchu eugenicznego w XIX w., dotyczą sytuacji (1) w sferze naukowej (chodzi przede wszystkim o rozwój nauk biologicznych), (2) w sferze społecznej i ekonomicznej, a także (3) sferze ideologicznej (mam tu na myśli pojawienie się nurtu pozytywistycznego oraz upowszechnienie postaw materialistycznych). Sfera naukowa, być może, nie była tu determinantem przesądzającym, chociaż mogła stanowić poważny impuls na drodze poszukiwań odpowiednich metod w celu udoskonalenia gatunku homo sapiens. Imponujący rozwój nauk, i…
-
Pozytywizm, neopozytywizm, materializm wobec ontologii (On3)
Obrazek: August Comte, twórca pozytywizmu We Wpisie Pozytywizm, neopozytywizm, materializm wobec ontologii przedstawiam jak kierunki te odnosiły się do ontologii. Kierunki filozoficzne, które opierały się na nauce zazwyczaj niechętnie odnosiły się do ontologii, zarzucając jej spekulatywność. Były to: (1) pozytywizm (2) neopozytywizm, a także (3) materializm. (1) Trzy etapy pozytywizmu W rozwoju pozytywizmu wyróżnia się trzy etapy: Pierwszy pozytywizm Reprezentowany był przez twórcę pozytywizmu Augusta Comte’a, który wyróżnił trzy stadia rozwoju ludzkości: Pierwsze stadium – teologiczne Drugie stadium – metafizyczne (filozoficzne) Trzecie stadium – pozytywistyczne (naukowe) Dwa pierwsze stadia uwikłane były w rozważania metafizyczne o charakterze spekulatywnym, zatem powinny zostać zastąpione – zdaniem Comte’a – przez stadium, w którym dominuje wiedza naukowa. Drugi pozytywizm Zwany też empiriokrytycyzmem – reprezentowany…
-
Neopozytywizm
Neopozytywizm (znany też jako pozytywizm logiczny lub logiczny empiryzm) jest kierunkiem filozoficznym, który odegrał ważną rolę w dwudziestowiecznej filozofii nauki. Stanowi on kontynuację i rozwinięcie pozytywizmu zapoczątkowanego w XIX stuleciu przez A. Comte’a, a dalej rozwijanego przez J. S. Milla, H. Spencera, R. Avenariusa oraz E. Macha. Powstał on z inicjatywy filozofów i uczonych, którzy brali udział w prowadzonym przez M. Schlicka seminarium na uniwersytecie wiedeńskim. Nazwali siebie „Kołem Wiedeńskim” (Wiener Kreis), które istniało w latach 1922–1938. Najwybitniejszymi przedstawicielami kierunku byli logik i filozof Rudolf Carnap, fizyk Philipp Frank, socjolog Otto Neurath, filozofowie Hans Hahn, Hans Reichenbach oraz Carl Hempel. Silny wpływ na Koło Wiedeńskie wywarli Bertrand Russell oraz Ludwig…
