• Kant - sądy syntetyczne a priori
    Filozofia

    Immanuel Kant – sądy syntetyczne a priori (Ka2)

    Obrazek: Młody Immanuel Kant, prawdopodobnie jako absolwent uniwersytetu. Immanuel Kant –  sądy analityczne i syntetyczne, to drugi wpis dotyczący filozofii największego filozofa czasów nowożytnych. Chodzi tu o sądy analityczne i syntetyczne oraz poznanie a priori i a posteriori.  Sądy Dużo wiedzy o świecie przyrodzie i wartościach – jak wspomina Immanuel Kant – przekazała mu matka, za co jest jej bardzo wdzięczny. Po latach Kant zwierzał się: „Nie zapomnę mojej matce tego nigdy, gdyż ona zaszczepiła we mnie i rozwijała pierwszy zarodek dobra; otworzyła mi serce na piękno natury, poruszyła i rozwijała mą pojętność i jej nauka miała wiecznie trwały, zbawienny wpływ na moje całe życie”. Dorosły Kant wspomina, że jego…

  • Kant - filozofia krytyczna
    Filozofia

    Immanuel Kant – filozofia krytyczna (Ka1)

    Obrazek: Dom Immanuela Kanta w 1842 r., w Królewcu, obecnie Kaliningrad. Immanuel Kant – filozofia krytyczna , to pierwszy wpis dotyczący filozofii największego myśliciela czasów nowożytnych. Może powinnam zacząć od biografii, która jest tak ciekawa, jak ważna i jednocześnie trudna jest jego filozofia. W kolejnych wpisach spróbuję przybliżyć filozofię Kanta, a także podać trochę informacji o nim samym i jego życiu. Immanuel Kant – twórca filozofii krytycznej  Immanuel Kant urodził się w Królewcu 22 kwietnia 1724 r. Jego przodkowie pochodzili ze Szkocji, skąd przez Kłajpedę przywędrowali w poprzednim wieku do Prus Wschodnich. Część rodziny osiedliła się w Szwecji, część pozostała w Kłajpedzie, natomiast ojciec Immanuela, Johann Georg Kant, przeniósł się do…

  • Neopozytywizm w Szkole Lwowsko-Warszawskiej
    Filozofia

    Neopozytywizm w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, to fakt, czy mit? (SLW3)

    Obrazek: Neopozytywizm: Filozofia powinna zajmować się analizą języka… Przeglądając (chociażby) dwa poprzednie wpisy, w których omówiłam program neopozytywizmu i pozytywizmu (wpis 1) oraz program Szkoły L-W (wpis 2), chyba nie trzeba – jak mi się wydaje – długo zastanawiać się, czy neopozytywizm w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, to fakt, czy mit? Już same nazwiska filozofów skupionych wokół Szkoły, ich specjalizacje i zainteresowania wskazują jednoznacznie na „poruszanie się” w wąskim nurcie, przykrojonym dla filozofii przez neopozytywistów. Znajdująca wyraz w publikacjach Szkoły twórczość, wskazuje na podejmowanie w ogromnej większości zagadnień, postulowanych przez Koło Wiedeńskie. Wystarczy prześledzić opublikowane pozycje przedstawicieli filozofii lwowsko-warszawskiej, aby zorientować się, jakie gatunki filozoficzne były przez nich podejmowane. Dotyczą one w głównej mierze…

  • Pozytywizm, neopozytywizm, materializm
    Filozofia,  Ontologia

    Pozytywizm, neopozytywizm, materializm wobec ontologii (On3)

    Obrazek: August Comte, twórca pozytywizmu We Wpisie Pozytywizm, neopozytywizm, materializm wobec ontologii przedstawiam jak kierunki te odnosiły się do ontologii. Kierunki filozoficzne, które opierały się na nauce zazwyczaj niechętnie odnosiły się do ontologii, zarzucając jej spekulatywność. Były to: (1) pozytywizm (2) neopozytywizm, a także (3) materializm. (1) Trzy etapy pozytywizmu W rozwoju pozytywizmu wyróżnia się trzy etapy: Pierwszy pozytywizm Reprezentowany był przez twórcę pozytywizmu Augusta Comte’a, który wyróżnił trzy stadia rozwoju ludzkości: Pierwsze stadium – teologiczne Drugie stadium – metafizyczne (filozoficzne) Trzecie stadium – pozytywistyczne (naukowe) Dwa pierwsze stadia uwikłane były w rozważania metafizyczne o charakterze spekulatywnym, zatem powinny zostać zastąpione – zdaniem Comte’a – przez stadium, w którym dominuje wiedza naukowa. Drugi pozytywizm Zwany też empiriokrytycyzmem – reprezentowany…

  • Ontologia spekulatywna
    Filozofia,  Ontologia

    Ontologia spekulatywna (On2)

    Ontologia spekulatywna rozwinęła się w XVIII wieku w Niemczech. Charakteryzuje się dużym stopniem uteoretycznienia, bez konieczności potwierdzania przez dane empiryczne. Według  Christiana Wolffa ontologia określa dedukcyjnie (na mocy praw logiki) własności bytu, wyprowadzając je z apriorycznych (przyjmowanych z góry) zasad: (1) zasady sprzeczności – żaden przedmiot nie może zarazem mieć i nie mieć tej samej cechy oraz (2) zasady racji dostatecznej – wszystko ma swoją rację, przyczynę lub cel, na podstawie których może zostać wyjaśnione. Ontologia częścią metafizyki  Ontologia  w systemie filozoficznym Wolffa stanowi część metafizyki, do której zaliczał także kosmologię, psychologię i teologię racjonalną. Zajmowały się one poszczególnymi rodzajami bytu. Ontologia spekulatywna upowszechniła się w XVIII wieku w Niemczech. Przeciwko niej wystąpił Immanuel Kant (1724–1804), który…

  • Przedmiot ontologii
    Filozofia,  Ontologia

    Przedmiot ontologii, Ontologia a metafizyka (On1)

    W pierwszym wpisie z ONTOLOGII omówię następujące tematy: Podstawowe działy filozofii, Przedmiot ontologii oraz Ontologia a metafizyka. W następnych Wpisach z tej kategorii znajdą się omówienia kolejnych tematów tradycyjnie zaliczanych do Ontologii – jednego z działów filozofii. Postaram się zamieścić około 10 bloków tematycznych ze szczegółowymi zagadnieniami. 1. Podstawowe działy filozofii (1) Ontologia (etymologicznie z gr. to on – byt, logos – słowo, nauka), zwana też teorią bytu lub filozofią świata; (2) Teoria poznania (epistemologia, gnoseologia), zajmująca się procesem poznania; (3) Filozofia człowieka nazywana też antropologią filozoficzną (z gr. antropos – człowiek) – rozważa kim (czym) jest człowiek oraz jakie jest jego miejsce w świecie; (4) Aksjologia, czyli teoria wartości, ustalająca czym są wartości. W jej skład…