-
Hedonizm współczesny (He8)
We wpisie Hedonizm współczesny będę odnosiła się do moich wcześniejszych wypowiedzi na temat hedonizmu, dlatego warto najpierw przeczytać tamten materiał. Zachęcam zwłaszcza osoby, które do tej pory nie interesowały się tym zagadnieniem. Zawarłam tu również podsumowanie tematu hedonizmu, czyli 8 wpisów. Hedonizm współczesny. Historyczne i psychologiczne korzenie Rozumienie dobra jako korzyści, dążenie do szczęścia jako sumy przyjemności, a także typowanie celów praktycznych oraz powszechność takich zachowań, osadzone są w utylitarystycznej doktrynie etycznej z XVIII i XIX wieku. Kwalifikacja pozycji materialnej (posiadania pieniędzy), jako wysokiej pozytywnej wartości (co z niepokojem daje się obserwować), jest wyrazem pragmatycznej koncepcji. Zaniechanie poszukiwania prawdy rzeczywistej na korzyść „prawdy tymczasowej” oraz podniesienie sukcesu do rangi wartości moralnej,…
-
Pragmatyzm, jako odmiana hedonizmu (He7)
Obrazek: „Arisbe”, dom Charlesa S. Peirce’a, niedaleko Milford, Pensylwania, USA Pragmatyzm, jako odmiana hedonizmu, nie wyczerpuje oczywiście całokształtu charakterystyki tego kierunku. To jeden z wielu wątków opisujących ten nurt w filozofii amerykańskiej. Jednak jest to wątek podstawowy i – można powiedzieć – wyjściowy w rozważaniach na temat pragmatyzmu. Już Beniamin Franklin (XVIII w.) podchwycił popularną ideę utylitaryzmu i zaszczepił ją formującej się społeczności amerykańskiej. Odtąd więc, dobra sytuacja materialna i rzetelność w sprawach finansowych, stały się miernikiem wartości moralnej jednostki. Ogólne założenia pragmatyzmu Antymetafizyczny charakter pozytywistycznej filozofii europejskiej dziewiętnastego stulecia, przeniesiony na grunt amerykański w połączeniu z utylitarystyczną użytecznością, znalazł wyraz w pragmatycznej doktrynie. Doktryna ta jest nie tylko koncepcją…
-
Utylitarystyczna koncepcja hedonizmu(He6)
Utylitarystyczna koncepcja hedonizmu to kolejny projekt, którego podstawowym założeniem jest przyjemność, jako motyw ludzkiego działania. Przyjemność, to punkt wyjściowy koncepcji klasycznego utylitaryzmu. Nawiązując do naczelnej zasady hedonistycznej, jaką jest przyjemność [zob. wcześniejsze wpisy o tej tematyce], jest pewną odmianą hedonizmu. Najkrótsza charakterystyka utylitaryzmu, to: „jak najwięcej szczęścia dla jak największej liczby ludzi”. Co prawda utilis (łac.) – znaczy użyteczny. Wobec tego „teoria użyteczności” (dosłownie tłumaczona) mogłaby być niebezpiecznie interpretowana, gdyż wówczas nie tylko „dobre” byłoby to, co użyteczne, ale i „moralne” to, co użyteczne. Ażeby nie rozstrzygać arbitralnie, zwolennicy tej doktryny znaleźli dostateczne wytłumaczenie w powszechnej akceptacji dobra, utożsamianego z przyjemnością. Dwie naczelne kategorie: przyjemność i cierpienie określają jednoznacznie wysiłki i dążenia życiowe ludzi.…
-
Hedonizm sceptyczny Montaigne’a (He5)
Obrazek: Izba Montaigne’a w jego zamku Hedonizm sceptyczny Montaigne’a ukształtował się w odrodzeniu. Po okresie średniowiecznego zastoju filozoficznego pierwszymi nurtami, jakie wzbudziły zainteresowanie myślicieli były m.in.: humanizm, naturalizm i sceptycyzm. Koncepcje te podjął francuski myśliciel moralista – Michel de Montaigne (1533–1592), który dał początek nowożytnej filozofii. W młodym wieku wiódł barwne życie podróżując po świecie; poznawał ciekawe miejsca, ludzi; czynił obserwacje życia, a swoje spostrzeżenia zapisywał dla przyjemności. Transpozycja hedonizmu w czasach nowożytnych Pisał, że „życie nie jest ani dobre, ani złe, jest tylko miejscem dobra i zła, zależnie od tego, czy zrobicie w nim miejsce dla dobra czy zła”. Filozofii przeznaczył zadanie, by uczyła znajdować to miejsce dla dobra, aby była…
-
Hedonizm Epikura (He4)
Być może ogród, w którym Epikur przyjmował swoich uczniów wyglądał podobnie… Hedonizm Epikura, to dość odmienna filozofia życia, mimo że nawiązuje do koncepcji hedonistycznej Arystypa – twórcy hedonizmu. Epikureizm powstał w początkach III w. p.n.e., na podstawach materializmu demokrytejskiego i hedonizmu cyrenajskiego. Epikur wyszedł z takich samych założeń etycznych jak Arystyp z Cyreny z domieszką etyki Demokryta, ale założenia te stanowiły tylko szkielet konstrukcji, zaś cała obudowa jest odmienna. Podobnie jak u Arystypa, przyjemność jako taka jest wartością, dobrem i celem. Potrzeby i pragnienia ludzkie dzielił na: naturalne i urojone. Te naturalne podzielił z kolei na: tylko naturalne oraz na konieczne. Wśród tych ostatnich wyróżniał: konieczne do szczęścia, konieczne dla spokoju ciała i konieczne…
-
Hedonizm: następcy Arystypa (He3)
Obrazek: Plan Aleksandrii w czasach Ptolemeuszy (rekonstrukcja). Hedonizm: następcy Arystypa, pierwsi cyrenaicy, czyli bezpośredni uczniowie Arystypa, prezentowali nauki zgodne z założeniami mistrza. W toku ewolucji szkoły cyrenajskiej, późniejsi jej przedstawiciele daleko odeszli od oryginalnej koncepcji hedonizmu. Szkoła podzieliła się na trzy główne, nie przystające do siebie kierunki. Hegezjasz Przedstawicielem pierwszego z nich był Hegezjasz, który odwrócił stosunek do dwóch fundamentalnych kategorii hedonizmu, tj.: przyjemności i bólu. Zasadą jego etyki (i jego uczniów) było nie dążenie do przyjemności, ale unikanie bólu. Za cel życia człowieka mądrego uważał unikanie cierpień fizycznych i moralnych. Przewagę mądrości zalecał zaangażować do umiejętnego omijania rzeczy złych. Nie widział zatem możliwości na osiągnięcie szczęścia, które miało się składać z…
-
Arystyp z Cyreny – twórca hedonizmu (He2)
Obrazek: Katastrofa statku Aristippusa przybywającego na Rodos (obraz włoskiego malarza – Giuseppe Zocchi) Arystyp z Cyreny – twórca hedonizmu i szkoły cyrenajskiej, filozof i uczeń Sokratesa, żył w latach od ok. 435 do ok. 350/356 p.n.e. Cyrena, z której pochodził (obecnie leży w Libii) należała wówczas do Grecji i nazywana była Kyrēnē. Arystyp z Cyreny – filozof awangardowy Arystyp, to człowiek wykształcony, bogaty, o ujmującej powierzchowności. Wszędzie, gdzie się pojawił, wzbudzał zainteresowanie tak swoim oryginalnym sposobem bycia, siłą charakteru, jak również nową koncepcją życia etycznego. Wykazywał ogromną wrażliwość na piękno, zwłaszcza poezji. Pełen uroku, opanowany, życzliwy i szczodry dla bliskich mu ludzi, cenił zasady życia towarzyskiego – toteż posiadał wielu przyjaciół i możnych protektorów…
-
Hedonizm – wprowadzenie (He1)
Obrazek: Cyrena, ruiny sanktuarium Apolla Hedonizm – wprowadzenie. Arystyp mówił: A rzeczą chwalebną nie jest odmawiać sobie przyjemności, lecz umieć nad nimi panować i nie być ich niewolnikiem. Wyjaśnienie pojęcia Hedonizm (gr. hedone – przyjemność, rozkosz) – filozoficzna doktryna etyczna uznająca przyjemność za najwyższe dobro (lub jedyne), cel życia i naczelny motyw ludzkiego postępowania; to dążenie do przyjemności, a unikanie cierpienia. Hedonizm jest ogólnym określeniem doktryn uznających przyjemność za coś pozytywnego, co buduje szczęście, co jest dobrem samym w sobie, i co jest motorem ludzkiego działania. Powstanie doktryny Sofiści, z gr. sophistés (sofista – sophist), to mądrzy ludzie, często wędrowni nauczyciele z grupy filozofów, przygotowujący młodych ludzi do pełnienia publicznych funkcji, nauczając retoryki, filozofii, polityki, etyki. Głosili sensualizm i relatywizm w filozofii. Najsłynniejszymi sofistami…
