-
Spór o uniwersalia oraz problem esencjalizmu (On4)
Spór o uniwersalia oraz problem esencjalizmu to dwa zagadnienia z pogranicza ontologii i teorii poznania, które należą do ważnych problemów (sporów) filozoficznych. 1. W sporze o uniwersalia chodzi o to, czy obok przedmiotów (bytów) jednostkowych istnieją przedmioty ogólne 2. Problem esencjalizmu dotyczy tego, w jaki sposób docieramy do istoty zjawisk 1. Spór o uniwersalia, czyli powszechniki pojawił się już w starożytności i przybrał na ostrości w średniowieczu. W sporze tym chodzi o to czy obok przedmiotów (bytów) jednostkowych istnieją przedmioty (byty) ogólne – zwane uniwersaliami lub powszechnikami. W sporze wystąpiły dwa kierunki: realizm powszechnikowy oraz nominalizm. Każdy z nich ma dwie odmiany, co przedstawia Schemat: Realizm (powszechnikowy) głosi, że pojęcia…
-
Ontologia spekulatywna (On2)
Ontologia spekulatywna rozwinęła się w XVIII wieku w Niemczech. Charakteryzuje się dużym stopniem uteoretycznienia, bez konieczności potwierdzania przez dane empiryczne. Według Christiana Wolffa ontologia określa dedukcyjnie (na mocy praw logiki) własności bytu, wyprowadzając je z apriorycznych (przyjmowanych z góry) zasad: (1) zasady sprzeczności – żaden przedmiot nie może zarazem mieć i nie mieć tej samej cechy oraz (2) zasady racji dostatecznej – wszystko ma swoją rację, przyczynę lub cel, na podstawie których może zostać wyjaśnione. Ontologia częścią metafizyki Ontologia w systemie filozoficznym Wolffa stanowi część metafizyki, do której zaliczał także kosmologię, psychologię i teologię racjonalną. Zajmowały się one poszczególnymi rodzajami bytu. Ontologia spekulatywna upowszechniła się w XVIII wieku w Niemczech. Przeciwko niej wystąpił Immanuel Kant (1724–1804), który…
