-
Czym jest fizyka dla filozofii?
Obrazek: Mgławica Ślimak Czym jest fizyka dla filozofii? Każda nauka ma swoje osobliwości, dzięki którym jest interesująca dla innych nauk, dla nauki w ogóle, dla filozofii. Poniżej zostaną przedstawione te swoistości fizyki, które czynią ją atrakcyjną dla filozofii, zwłaszcza dla takich działów filozofii teoretycznej, jak ontologia, epistemologia oraz metodologia. Będzie tu zatem mowa o tym, czym jest fizyka dla filozofa. Pierwszą ważną cechą fizyki jest jej przynależność do nauk ścisłych, do których zalicza się także chemię, biologię molekularną, językoznawstwo matematyczne, ekonometrię, niektóre nauki techniczne oraz oczywiście logikę i matematykę. Dlaczego Anglosasi oraz Frankowie przez nauki (sciences) rozumieją w zasadzie tylko nauki ścisłe? Dlatego, że sądzą, iż tylko one dostarczają rzetelnej…
-
Spór indukcjonizmu z hipotetyzmem
Jednym z ważnych sporów we współczesnej metodologii nauk jest spór indukcjonizmu z hipotetyzmem o metodę nauk empirycznych. Indukcjonizm jako kierunek w metodologii nauki został zapoczątkowany przez Francisa Bacona (1561–1626), twórcę tzw. indukcji eliminacyjnej. Z kolei podstawowe założenia hipotetyzmu opracował Karl Popper (1902–1994) w swej pracy Logika odkrycia naukowego. Została ona opublikowana w 1934 r. pt. Logik der Forschung. 1. Według indukcjonizmu do praw i najważniejszych ustaleń w naukach empirycznych, dochodzi się na drodze indukcyjnego uogólniania faktów. Podobnie postępuje się w procesie zdobywania wiedzy potocznej, stosowanej w życiu codziennym. Kierunek ten reprezentowany był głównie przez neopozytywistów, w szczególności przez R. Carnapa. Zasadą poznania empirycznego, według indukcjonisty, jest reguła: obserwuj i uogólniaj…
-
Falsyfikacja i konfirmacja – odmiany sprawdzania empirycznego
W naukach empirycznych stosuje się cztery rodzaje sprawdzania. Należą do nich: weryfikacja, falsyfikacja, konfirmacja, dyskonfirmacja. Najważniejsze z nich, to falsyfikacja i konfirmacja. Cztery rodzaje sprawdzania empirycznego Weryfikacja praw i teorii, która zawiera najistotniejsze wyniki badań naukowych, nie jest możliwa, ponieważ niewykonalne jest przebadanie całego Wszechświata w celu potwierdzenia ich prawdziwości. Uwaga ta dotyczy także wszystkich twierdzeń ściśle ogólnych, gdyż ich zasięg czasoprzestrzenny jest nieograniczony. Dyskonfirmacja natomiast, nie ma istotnego znaczenia, jej rola jest raczej przejściowa. Wynika to stąd, że jeśli prawo lub teoria poddawane są dyskonfirmacji, to z czasem dąży się do ich obalenia czyli falsyfikacji. Prowadząc analizy metodologicznych procedur sprawdzania praw i teorii naukowych, najwięcej uwagi poświęca się procedurom konfirmacji oraz…
-
Rodzaje sprawdzania empirycznego
Rodzaje sprawdzania empirycznego – główny podział Rodzaje sprawdzania empirycznego: główny podział to sprawdzanie pozytywne oraz negatywne. Sprawdzanie empiryczne pozytywne może być całkowite, zwane weryfikacją albo częściowe, zwane potwierdzeniem lub konfirmacją. Z kolei sprawdzanie negatywne to bądź wykazywanie fałszywości danego twierdzenie jeszcze nieuznanego za fałszywe – czyli falsyfikacja, bądź też postępowanie zmierzające do zmniejszenia jego pewności na podstawie jego logicznych następstw – t.j. dyskonfirmacja. Weryfikacja (łac. veritas – prawda) to uzasadnienie prawdziwości danego twierdzenia lub zbioru twierdzeń. Termin ten bywa niekiedy stosowany w szerszym znaczeniu, kiedy weryfikacją nazywa się wszystkie rodzaje sprawdzania empirycznego, a nawet wszystkie rodzaje uzasadniania. Konfirmacja to weryfikacja “częściowa” twierdzenia, częściowe jego potwierdzenie, zwiększenie wiarygodności. Z uwagi na wieloznaczność terminu konfirmacja, Karl Popper wprowadził określenie „koroboracja”, rozumiane jako potwierdzenie, ale nie w…