-
Historia nauki
Obrazek: Smok chiński, stworzenie mityczne Historia nauki – nauka ma swoje korzenie w myśleniu mitologicznym, które poprzedzało myślenie racjonalne, znamionujące naukę. Dla wczesnej historii nauki duże znaczenie miało połączenie tradycji religijnej z tradycją astronomiczną. Takie połączenie można zaobserwować w Mezopotamii, Egipcie, Indiach i Ameryce Centralnej, a częściowo także w Chinach. Mitologiczne początki Porządek i regularność większości zjawisk niebieskich, zakłócany niekiedy przez zjawiska nadzwyczajne, takie jak komety i gwiazdy nowe, a także osobliwe ruchy planet, stanowiły niewątpliwie intelektualną zagadkę dla pierwotnego człowieka. W poszukiwaniu porządku i regularności umysł ludzki nie mógł znaleźć lepszego wzorca wiedzy pewnej, niż wyniki obserwacji zjawisk niebieskich. W tym sensie astronomia była pierwszą nauką, która pozostawała królową…
-
Czy świat jest nieskończony? (2)
Czy świat jest nieskończony?, to druga część tematu: Problemy nieskończoności świata. Omawiane są tu problemy związane z kwestią: Czy świat jest nieskończony, nieograniczony? Czy Wszechświat jest wieczny? Trzeba odróżnić nieskończoność od nieograniczoności, a następnie rozróżnić nieskończoność lub nieograniczoność czasową, przestrzenną, materialną czy genetyczną. 1. Nieskończoność a nieograniczoność materialna i przestrzenna Wszechświata Według Riemanna przestrzeń jest nieskończona, jeśli składa się z nieskończonej ilości jednostek przestrzennych (np. cm3 lub km3). Natomiast przestrzeń jest nieograniczona, jeśli żaden jej punkt nie jest topologicznie wyróżniony. To znaczy, każdy ma normalne sąsiedztwo i nie ma punktów brzegowych, granicznych. Krótko mówiąc, przestrzeń nieograniczona to przestrzeń bez granic, bez brzegów. Podobne rozróżnienie dotyczy materialnej nieskończoności oraz nieograniczoności Wszechświata. Wszechświat jest materialnie nieskończony, jeśli materia…
-
Czy materia jest koniecznym nośnikiem ruchu? (On14)
Obrazek: Wyładowanie elektryczne pokazujące podobne do błyskawicy włókna plazmy z cewki Tesli. Plazma to materia w czwartym stanie skupienia, poza lotnym, ciekłym i stałym. Czy materia jest koniecznym nośnikiem ruchu? Można zapytać też inaczej: czy istnieje ruch bez materii? W tej kwestii wyróżnia się trzy stanowiska: 1. Stanowisko atomizmu 2. Następnie, stanowisko dynamizmu samoistnego 3. A także, stanowisko dynamizmu idealistycznego 1. Atomizm Atomiści głoszą, że wszelki ruch jest ruchem materii, że zachodzi konieczny związek ruchu z materią. Początkowo atomiści głosili, że wszelki ruch jest ruchem atomów. Obecnie wiadomo, że istnieje materia polowa, która nie jest zbudowana z atomów, a więc nie wszelki ruch jest ruchem atomów. Stanowisko atomizmu starożytnych Greków reprezentowali: Demokryt, Epikur,…
-
Czy ruch jest atrybutem materii? (On13)
Obrazek: Wybuch bomby atomowej Czy ruch jest atrybutem materii? Można też zapytać inaczej: czy istnieje materia bez ruchu? Wiele dyskusji w całej historii filozofii wywoływała kwestia, czy ruch jest atrybutem (własnością nieodłączną) materii, czy też przysługuje jedynie niektórym obiektom materialnym. Omówię trzy etapy podejścia do tego problemu. 1. Stanowisko Starożytnych i Średniowiecznych 2. Stanowisko filozofii i nauki nowożytnej (lata około 1600-1900) 3. Stanowisko nauki współczesnej (XX wiek) 1. Stanowisko Starożytnych i Średniowiecznych Stosunek ruchu do materii badały cztery szkoły filozofii greckiej. (1) Szkoła Jońska (VI i V w. p.n.e.) Uznawała ruch za atrybut materii. Wynikało to z poglądu zwanego hylozoizmem, według którego wszelka materia jest ożywiona. Życie jest procesem, skoro…
-
Cele poznania naukowego oraz funkcje społeczne nauki
Cele poznania naukowego są niezwykle istotne. Wyjaśnianie i zrozumienie zjawisk jest możliwe przy założeniu, że celem osiągalnym nauki jest poznanie prawdziwe, do którego nauka zmierza. Wiedza naukowa zawdzięcza swój wysoki status poznawczy temu, że nauka jest nastawiona na zdobywanie prawdy niebanalnej, do której trudno jest dotrzeć, ale która jest zarazem interesująca teoretycznie oraz użyteczna praktycznie. Funkcje teoretyczne oraz praktyczne nauki Wiedza naukowa jest interesująca teoretycznie, gdyż służy wypełnianiu przez naukę jej funkcji teoretycznej. To jest: wyjaśnianie i zrozumienie zjawisk i procesów zachodzących w świecie. Wiedza naukowa jest użyteczna praktycznie, gdyż służy pełnieniu przez naukę jej drugiej ważnej funkcji społecznej – funkcji praktycznej. To jest: przewidywanie zachodzenia i przebiegu zjawisk. Przewidywanie jest…
