-
O tożsamości osoby ludzkiej (Tr2)
O tożsamości osoby ludzkiej Pytanie o tożsamość osoby ludzkiej wciąż powraca, jako pytanie ważne, ale i trudne zarazem z uwagi na ograniczone możliwości dotarcia do tego, co ponadzmysłowe, co idealne. To pytanie skierowane jest do wewnątrz, wszak jest to pytanie o własną istotę, pytanie o siebie samego. Ostatnio, zagadnienie to bywa też obiektem badań empirycznych, gdyż człowiek, coraz częściej postrzegany jest jedynie w swoim fizycznym wymiarze. Za wartości rzeczywiste zatem uznaje się to, co można zobaczyć i dotknąć, i co na dodatek, można posiąść, a nie to, co można tylko rozumem i uczuciem ogarnąć, i co dotyczy „tego tylko”, kim się jest lub chociażby chce się być. Co to jest…
-
Immanuel Kant – sądy syntetyczne a priori (Ka2)
Obrazek: Młody Immanuel Kant, prawdopodobnie jako absolwent uniwersytetu. Immanuel Kant – sądy analityczne i syntetyczne, to drugi wpis dotyczący filozofii największego filozofa czasów nowożytnych. Chodzi tu o sądy analityczne i syntetyczne oraz poznanie a priori i a posteriori. Sądy Dużo wiedzy o świecie przyrodzie i wartościach – jak wspomina Immanuel Kant – przekazała mu matka, za co jest jej bardzo wdzięczny. Po latach Kant zwierzał się: „Nie zapomnę mojej matce tego nigdy, gdyż ona zaszczepiła we mnie i rozwijała pierwszy zarodek dobra; otworzyła mi serce na piękno natury, poruszyła i rozwijała mą pojętność i jej nauka miała wiecznie trwały, zbawienny wpływ na moje całe życie”. Dorosły Kant wspomina, że jego…
-
Immanuel Kant – filozofia krytyczna (Ka1)
Obrazek: Dom Immanuela Kanta w 1842 r., w Królewcu, obecnie Kaliningrad. Immanuel Kant – filozofia krytyczna , to pierwszy wpis dotyczący filozofii największego myśliciela czasów nowożytnych. Może powinnam zacząć od biografii, która jest tak ciekawa, jak ważna i jednocześnie trudna jest jego filozofia. W kolejnych wpisach spróbuję przybliżyć filozofię Kanta, a także podać trochę informacji o nim samym i jego życiu. Immanuel Kant – twórca filozofii krytycznej Immanuel Kant urodził się w Królewcu 22 kwietnia 1724 r. Jego przodkowie pochodzili ze Szkocji, skąd przez Kłajpedę przywędrowali w poprzednim wieku do Prus Wschodnich. Część rodziny osiedliła się w Szwecji, część pozostała w Kłajpedzie, natomiast ojciec Immanuela, Johann Georg Kant, przeniósł się do…
-
Zasada przyczynowości i związek przyczynowy
Zasada przyczynowości jest jedną z zasad determinizmu. Posiada ona różne sformułowania. Natomiast związek przyczynowy (którego pełna nazwa brzmi: związek przyczynowo-skutkowy) jest to związek zachodzący między przyczyną i skutkiem. 1. Zasada przyczynowości i jej sformułowania Poniżej rozpatrzone zostaną trzy z nich, najczęściej spotykane. (1) Każde zjawisko ma swoją przyczynę, a każda przyczyna ma swój skutek. (2) Każde zjawisko występuje w podwójnej roli (pełni dwie funkcje): najpierw pojawia się jako skutek (wcześniejszego zjawiska), a następnie staje się przyczyną (późniejszego zjawiska). (3) Łańcuchy przyczynowo-skutkowe są nieograniczone, to znaczy nie ma pierwszych przyczyn (czyli zjawisk, które same przyczyn nie posiadają) oraz nie ma ostatnich skutków (czyli zjawisk, które nie rodzą żadnych skutków). Te trzy sformułowania zawierają…
-
Czy czas i przestrzeń są absolutne i obiektywne
Rozważania nad naturą czasu i przestrzeni skupiły się wokół pytania, czy czas i przestrzeń są absolutne i obiektywne. W odpowiedzi na to pytanie – ukształtowały się 3 główne stanowiska: 1. Stanowisko Newtona (fizyki klasycznej): czas i przestrzeń są absolutne i obiektywne. „Absolutne” dla Newtona to niezależne od czegokolwiek, tzn. samodzielne w swym istnieniu (samoistne). „Obiektywne” – to znaczy niezależne od świadomości ludzkiej. Absolutność – pociąga – obiektywność. 2. Stanowisko Kanta: czas i przestrzeń są absolutne (ale w innym sensie niż wg Newtona) i subiektywne. „Absolutne” według Kanta – to niezmienne, wrodzone, aprioryczne – czyli niezależne od doświadczenia. „Subiektywne” – czas i przestrzeń to nie są cechy Wszechświata, to formy naszych zmysłów,…
-
Czy materia jest koniecznym nośnikiem ruchu? (On14)
Obrazek: Wyładowanie elektryczne pokazujące podobne do błyskawicy włókna plazmy z cewki Tesli. Plazma to materia w czwartym stanie skupienia, poza lotnym, ciekłym i stałym. Czy materia jest koniecznym nośnikiem ruchu? Można zapytać też inaczej: czy istnieje ruch bez materii? W tej kwestii wyróżnia się trzy stanowiska: 1. Stanowisko atomizmu 2. Następnie, stanowisko dynamizmu samoistnego 3. A także, stanowisko dynamizmu idealistycznego 1. Atomizm Atomiści głoszą, że wszelki ruch jest ruchem materii, że zachodzi konieczny związek ruchu z materią. Początkowo atomiści głosili, że wszelki ruch jest ruchem atomów. Obecnie wiadomo, że istnieje materia polowa, która nie jest zbudowana z atomów, a więc nie wszelki ruch jest ruchem atomów. Stanowisko atomizmu starożytnych Greków reprezentowali: Demokryt, Epikur,…
-
Ontologia spekulatywna (On2)
Ontologia spekulatywna rozwinęła się w XVIII wieku w Niemczech. Charakteryzuje się dużym stopniem uteoretycznienia, bez konieczności potwierdzania przez dane empiryczne. Według Christiana Wolffa ontologia określa dedukcyjnie (na mocy praw logiki) własności bytu, wyprowadzając je z apriorycznych (przyjmowanych z góry) zasad: (1) zasady sprzeczności – żaden przedmiot nie może zarazem mieć i nie mieć tej samej cechy oraz (2) zasady racji dostatecznej – wszystko ma swoją rację, przyczynę lub cel, na podstawie których może zostać wyjaśnione. Ontologia częścią metafizyki Ontologia w systemie filozoficznym Wolffa stanowi część metafizyki, do której zaliczał także kosmologię, psychologię i teologię racjonalną. Zajmowały się one poszczególnymi rodzajami bytu. Ontologia spekulatywna upowszechniła się w XVIII wieku w Niemczech. Przeciwko niej wystąpił Immanuel Kant (1724–1804), który…
-
Podział ludzi na rasy ze względu na ich wygląd (Ra1)
Obrazek: Mieszkaniec wioski Pasema w Dolinie Baliem w Papui Próby klasyfikowania ludzi ze względu na ich wygląd podejmowano już w XVII w. Pierwszy podział ludzi na rasy zaproponował francuski podróżnik Françis Bernier, wyróżniając Europejczyków, Murzynów, Azjatów i Lapończyków. Począwszy od epoki Wielkich Odkryć Geograficznych, podróżnicy interesowali się różnorodnością rodzaju ludzkiego, co z czasem stało się domeną naukowców. Bez trudu można było zauważyć mnogość typów ludzkich na zróżnicowanych przyrodniczo obszarach geograficznych. Ponadto, dziewiętnastowieczny rozkwit nauk przyrodniczych umożliwił prowadzenie bardziej szczegółowych badań antropologicznych, a następnie sprzyjał formułowaniu teorii rasowych. Główne rasy ludzkie Warto zaznaczyć, że fenomenem odmienności rasowej ludzi interesowali się nie tylko antropolodzy. Także m.in. – filozofowie. Na przykład, Immanuel Kant łączył występowanie ras…
-
Wybacz kochanie! To pożegnanie
Wybacz kochanie! O życiu bez skazy, każdy z nas marzy i każdy tęskni z całych swych sił. Wciąż goni złudzenia, gdy szczęście przecenia, które zwyczajnie z niego sobie drwi. Czymże jest natura nie bardzo już wiesz, egzystencja sztuczna dopadła cię też! Spróbuj uciec od cywilizacji, nie szukaj przyczyn, ni konkretnych racji. Los pełen nagród ciągle nam się śni, mami fortuna, kradnąc nasze sny. Więc wybacz kochanie, to pożegnanie na wiele długich nocy i dni; chcę gwiazdy nad głową odkrywać na nowo, znaleźć tę jedną, która (co)…
