-
Podstawy matematyki: David Hilbert, Kurt Gödel
David Hilbert w fundamentalnym dziele Podstawy geometrii (1899 r.) podał pełną aksjomatykę geometrii Euklidesa. Pokazał jednocześnie, że system samego Euklidesa (wyłożony w jego Elementach) zawierał cały szereg założeń ukrytych (implicite), nie sformułowanych dotąd ani przez samego twórcę, ani przez jego następców. Metamatematyka Podobnie Richard Dedekind oraz Giuseppe Peano dokonali aksjomatyzacji arytmetyki liczb naturalnych. Zasługą Hilberta jest też stworzenie nowego działu matematyki zwanego metamatematyką. Jest to nauka o podstawach matematyki. Można ją też nazwać nauką o matematyce. Zajmuje się ona badaniem systemów dedukcyjnych. Hilbert określił ją jako naukę o dowodzeniu matematycznym (jako teorię dowodów sformalizowanych), a samą matematykę nazwał systemem formuł dowodliwych. David Hilbert jest też twórcą pojęcia przestrzeni Hilberta. Przestrzeń…
-
Rozwój matematyki: system dedukcyjny, teoria mnogości
Rozwój matematyki zaczął się od arytmetyki, algebry i geometrii. Nic też dziwnego, że początkowo matematyka była określana jako nauka o liczbach i figurach geometrycznych. Matematyka należy do najstarszych nauk, których korzenie sięgają starożytnego Egiptu oraz Mezopotamii. Jako odrębna nauka ukształtowała się w Grecji w IV w. p.n.e. Wtedy to Euklides stworzył pierwszy system dedukcyjny zwany geometrią euklidesową. System dedukcyjny System dedukcyjny to taki zbiór twierdzeń, w którym z twierdzeń wyjściowych zwanych aksjomatami lub postulatami wyprowadza się w sposób logicznie niezawodny wszystkie dalsze twierdzenia zwane tezami systemu. W całej swej 25-wiekowej historii matematyka nigdy nie była nauką tak żywotną jak obecnie. Wcześniej, najbardziej rozwijała się u swych początków w starożytnej Grecji. Następnie w…
-
Opowieść o niezwykłym, szaleńczym uczuciu (BJ1)
Blog: Jaskółka, czyli historia pewnej znajomości… Znajomości nietypowej, choć nierzadko spotykanej. Jest to opowieść o niezwykłym, szaleńczym uczuciu dojrzałego mężczyzny do młodej dziewczyny. On ma swoje życie, przyjaciół, dużo pracy. I chociaż jego praca ma twórczy charakter, to wkradła się już pewna rutyna, a może nawet nuda? Wszystko ułożone, przewidywalne; stabilizacja i spokój… Zdaje się, jest w miarę zadowolony, może nawet spełniony zawodowo? Nie szuka na zewnątrz wrażeń, jego twórcze poszukiwania, odkrywanie, analizy dają mu dostateczną dawkę emocji… Wszystko wokoło niego zdaje się mówić: już nic niezwykłego nie wydarzy się w twoim życiu, nic nie zburzy twojego spokoju, nic nie zamąci w głowie, wszystkie twoje pragnienia zawierają się w twojej…
-
Spory w eugenice polskiej. Rola Kościoła (EuP5)
Polacy bacznie przyglądali się, jak funkcjonuje niemiecka eugenika i niektórzy entuzjaści dostrzegali nawet jej pozytywne skutki, ale u sporej części działaczy zrodziły się wątpliwości, co do zasadności idei eugenicznych, które przeniosły się z areny naukowo-badawczej na polityczno-społeczną. Spory w eugenice polskiej zablokowały w efekcie wprowadzenie ustaw eugenicznych. Przeciwnicy eugeniki otrzymali wsparcie ze strony Kościoła katolickiego. Rola Kościoła w eugenice polskiej Niemałą rolę w ukształtowaniu eugeniki, jak również odrzuceniu ustaw eugenicznych, odegrał Kościół katolicki, który w Polsce zajmował silną pozycję. Duchowni wywierali naciski na polityków, aby nie ingerować w sprawy rodziny i prokreacji. Zdecydowanie sprzeciwili się też zastosowaniu zbyt restrykcyjnych rozwiązań eugenicznych. Oficjalnie Kościół popierał samą ideę eugeniki (w stylu…
-
Ustawy eugeniczne w Polsce (EuP4)
Obrazek: Posąg Temidy Ustawy eugeniczne w Polsce okazały się niezwykle trudne do zaakceptowania przez większość społeczeństwa. Mimo że proces legislacyjny środowiska eugeniczne zainicjowały na samym początku instytucjonalnej działalności (1919 r.), to nie został on zakończony sukcesem. Po pierwsze, nie było jednomyślności w szeregach eugeników, a po drugie, znaczna część społeczeństwa ze względów religijnych nie godziła się na radykalne rozwiązania eugeniczne. W związku z tym, proces przygotowywania ustaw eugenicznych w Polsce przechodził długą i trudną drogę. Brak przyzwolenia na radykalne ustawy eugeniczne Niektórzy działacze podnosili pilną potrzebę wprowadzenia ustaw eugenicznych, aby przyśpieszyć tempo wprowadzania założeń eugenicznych. Nie znajdowali oni jednak poparcia całego środowiska eugenicznego oraz przede wszystkim politycznego. Teorie eugeniczne były…
-
Program polskiej eugeniki (EuP3)
Obrazek: Niemiecka kolumna rezerwy przechodzi przez pewną całkowicie zniszczoną wieś na ziemiach polskich podczas I wojny światowej Program polskiej eugeniki rodził się, gdy Polska była jeszcze pod zaborami. Następnie, kiedy odzyskała niepodległość i powstawały pierwsze organizacje eugeniczne, widać było ogromne zniszczenia pod względem materialnym. Jednak przede wszystkim zaniedbania zdrowotne i oświatowe ludności, a ponadto ubóstwo, zdeterminowały specyfikę polskich programów eugenicznych. Początkowo, pod względem instytucjonalnym istniało duże rozproszenie. Trzeba pamiętać, że był to okres Polski zrujnowanej po I wojnie światowej i “zlepionej” z trzech części będących pod różnymi zaborami. Jeszcze w czasach zaborów zauważono degenerowanie się narodu, m.in. w następstwie chorób – obok wenerycznych – gruźlicy i alkoholizmu głównie, ale również…
-
Polskie Towarzystwo Eugeniczne. Początki organizacyjne (EuP2)
Obrazek: Mapa Polski z 1939 roku Polskie Towarzystwo Eugeniczne powstało dopiero po wyzwoleniu, w 1923 roku, ale pierwsze polskie organizacje eugeniczne powstały już na początku XX stulecia. W wielu polskich miastach zawiązywały się liczne towarzystwa higieniczno-społeczne do walki z chorobami, prostytucją i alkoholizmem, z których następnie niektóre się łączyły i modyfikowały swój program. Początki organizacyjne Powstawały też czasopisma o tematyce medycznej i obyczajowej. Jedne i drugie inspirowane były zachodnią myślą eugeniczną. Generalnie przyjmuje się inspiracje lamarkowskie, z zaznaczeniem indywidualnych różnic w poglądach poszczególnych eugeników. W zależności od autora były to inspiracje niemieckie lub amerykańskie, angielskie bądź skandynawskie (model państwa opiekuńczego) albo też francuskie (latynoskie) czy belgijskie. Istnieje w tym punkcie dość duża rozpiętość stanowisk, co mogło mieć…
-
Eugenika polska: początki pod zaborami (EuP1)
Obrazek: Ziemie Rzeczpospolitej pod zaborami To drugi Wpis z tematu Eugenika, a pierwszy – z zakresu Eugenika polska Idee eugeniczne w XIX stuleciu rozwijane były niemal przez wszystkie cywilizowane kraje świata i narody. Zataczając coraz szersze kręgi, nurt eugeniczny pobudził też polską myśl do opracowania rodzimej wersji eugeniki. Początki eugeniki na ziemiach polskich Pierwsze wzmianki na temat eugeniki na ziemiach polskich (pod zaborami) pochodzą przede wszystkim od przyrodników. Szczególnie tych zajmujących się propagowaniem ewolucjonizmu (najpierw J.B. Lamarcka, a później ewolucjonizmu Wallace’a – Darwina), który bezpośrednio wiązany jest z wykreowaniem eugeniki. Eugenika została sformułowana przez brytyjskiego arystokratę sir Francisa Galtona, w drugiej połowie XIX w. Galton zakładał możliwość doskonalenia fizycznego i umysłowego człowieka, jako gatunku, w drodze…
-
Eugenika. Czy możliwe jest doskonalenie gatunku ludzkiego?
Obrazek: Konzentrationslager w Dachau, Niemcy Eugenika, to dziewiętnastowieczna idea, sformułowana przez brytyjskiego arystokratę sir Francisa Galtona. Zakładała możliwość doskonalenia fizycznego i umysłowego człowieka jako gatunku, w drodze ulepszania cech dziedzicznych. Eugenika – doskonalenie gatunku ludzkiego Czy istnieje możliwość doskonalenia cech dziedzicznych, a tym samym możliwość doskonalenia gatunku ludzkiego? Jak dotąd nie udzielono na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi, to znaczy brak jednej uniwersalnej opinii uczonych. Jednakże nie wykluczano, że taka możliwość istnieje, i już w starożytności podejmowano próby w tym kierunku. Samo pojęcie eugeniki (z języka greckiego – eu-genes – znaczy “dobrze urodzony”, “dobrego pochodzenia”, “rasowy”) istniało już w czasach starożytnej Grecji i związane było z troską o zdrowe i silne społeczeństwo. Jednak nazwa…
-
Czas płynie, a człowiek wraz z nim. Przemijanie w obrazkach
Czas płynie, a człowiek wraz z nim. Przemijanie… przedstawia różne etapy życia kobiety i mężczyzny w obrazkach z komentarzem, począwszy od przedszkola, aż do śmierci. Czyli o przemijaniu z przymrużeniem oka Przemijanie… jest jak rzeka. Nic już nie jest takie, jak było. I nie będzie. Nadchodzi wciąż inne, nowe, nieznane… Beztroski czar dziecięcych lat – A jak już pójdę do przedszkola, to będę mogła robić co chcę? – Mamo! Tato! Kiedy będę mógł wreszcie być samodzielny? Powiem jasno: chcę do przedszkola! – Lubię szkołę, trochę, tylko chłopcy pociągają mnie za warkocze. Pani powiedziała, że w szkole pracujemy na swoją przyszłość,…
Zobacz również
W serialowej sieci. Czarna czy ruda? I gdzie jest Ania?
